Kalıp yağı ya da kalıp ayırıcı yağlar; betonun kalıba yapışmadan kolay bir şekilde sökülmesini sağlayan, mineral bazlı yağların karışımı ile oluşturulan, betonun ömrünü uzatan, zararsız kimyasal bir üründür. Kalıp ile beton arasına ince bir tabaka halinde uygulanan kalıp yağı, kalıbın betondan söküldükten sonra beton yüzeyinin pürüzsüz bir şekilde istenilen düzgünlükte olmasını sağlar. Kalıbın betondan kolay bir şekilde ayrılmasını sağlar ve betonun erozyona uğramasına engel olur.
Kalıplar genellikle ahşap, plastik ve metal malzemelerden üretilmektedir. Plastik ve metal malzemelerden üretilen kalıpların yüksek maliyetli olması ahşap kalıpların kullanımını yaygın hale getirmiştir. Kalıplar suya, güneşe ağır yüke dayanabilme ve fazla şekil değişimine uğramama özellikte olması gerektiğinden genellikle polywood, köknar, kavak, huş ve çam ağacı mamulleri kullanılarak elde edilmektedir.
Kalıp yağı genellikle madeni yağlar kullanılarak üretilmektedir. Madeni yağlar da sentetik ve mineral bazlı yağlar olarak ikiye ayrılır. Kalıp yağları, paslanmaz, korozyon (aşınma) engelleyici, temizleyici ve yanmaz özellikte olması için değişik viskozite özellikte (mineral bazlı) yağların içerisine çeşitli katkı maddelerinin karıştırılmasıyla üretilir. Bu katkı maddesi, kalıp yağına istenilen özellikleri kazandırmak, mevcut özellikleri geliştirmek, istenmeyen özellikleri ise en aza indirmek ya da yok etmek için ilave edilen kimyasallar maddeleridir. Bu katkı maddelerinin oran ve içeriği, yağın kullanılacağı alana göre belirlenir.
Görünüş itibariyle estetik önem gerektirmeyen yapılarda atık yağların kalıp yağı olarak kullanımı mümkündür. Fakat kullanılması gereken durumlarda atık yağlar mutlaka filtre edilmesi gerekir. Aksi takdirde renk bozuklukları ve boşluklu yüzeyler gibi istenmeyen durumlar doğabilir. Estetik ve temiz olması gereken yapılarda yeni yağlar ya da yapı yüzeyinin kirlenmemesi gereken durumlarda az karbon içeren yağlar (gas-oil) kullanılmalıdır. Yapı renginin ön plana çıkması gereken yüzeylerde beyaz çimento kullanımında tasfiye edilmiş yağlar tercih edilmektedir. Her kullanmada, kalıp yüzünün yağ sürülmeden önce tel fırça veya çelik süpürge ile mutlaka temizlenmesi gerekmektedir.
Kalıp Yağı beton dökülmeden önce kalıp yüzeyine çok ince bir tabaka halinde püskürtme, rulo ya da fırça yöntemleri ile uygulanır. Uygulama öncesi kalıp yüzeyinin temiz olması çok önemlidir. Bu sayede beton yüzeyi düzgün olur ve kalıp betondan kolay bir şekilde ayrılır. Kalıp ayırıcı yağlar geleneksel ayırıcılardan daha iyi özellikte olup beyaz sıvı formdadır. İçeriğinde bulunan mineral bazlı kimyasal reaktif bileşenler kalıbın korunmasını sağlar. Ayrıca betonun renk, doku ve kalitesine zarar vermeden su geçirmez bir ara yüz meydana getirir. Kalıp yağının temiz ve birikinti oluşturmayacak şekilde yüzeye ince bir tabaka halinde uygulanması çok önemlidir. Aşırı uygulanan kalıp yağı beton yüzeyinin sertleşmesine engel olur ve renk bozukluklarına sebep olur.
Kalıp yüzeyi betonun yerleştirilmesi ve sıkıştırılması sırasında mekanik hareketlere, aşınma ve kayma gerilmelerine, tabaka kalınlığında değişim yaratacak etkilere ve termal etkilere maruz kalabilir. Kalıp ve kalıp yağı tabakası tüm bu etkilere karşı dirençli olması gerektiğinden kullanılacak kalıba uygun kalıp yağı cinsinin seçilmesi oldukça önemlidir. Kalıp yağı genellikle kalıp yüzeylerinden beton yüzeylerine geçerek beton içerisine doğru ilerler. Fakat bunun derinliği ve penetrasyon (Nüfuz etme, içine işleme) genişliği önceden belirlenemediği için beton yüzeyine nüfuz edecek kalıp yağının cinsi ve dozajı olukça önemlidir.
Uygulama sırasında dikkat edilmesi gereken bir diğer nokta da ahşap kalıp ilk defa kullanıyorsa mutlaka kalıp yağa doyurulmalıdır. Kalıp doyurulmazsa eğer beton suyunu ve kalıp yağını emer. Bundan dolayı da beton yüzeyinde, çimentonun yetersiz hidratasyonu sebebiyle kumsu ve tozuyan bir yüzey oluşur. Ayrıca ahşap bir kalıp, koruyucu olmadan uzun bir süre doğrudan güneşe maruz bırakılırsa tozlanma ve renk değişimine neden olur.
Kalıp yağı rulo, fırça veya püskürtme yöntemi ile kalıp yüzeyine tek kat şeklinde homojen olarak uygulanır. Kalıp üzerine fazla yağ uygulaması beton yüzeyinde lekelenmelere sebep olabilir. Bunu engellemek için beton yüzeyindeki fazla yağ sünger ve bez gibi cisimler yardımıyla alınmalıdır. Beton ve kalıpların verimi ve kalitesini korumak için yeni yapılmış kalıp yüzeyler beton dökümün işleminden önce yağmurdan mutlaka muhafaza edilmelidir.
Kalıp yağının uygulama miktarı genel olarak kalıbın durumu, yüzeyi, cinsi ve ayırma metoduna bağlı olarak 1 litre yağ ile 25 ila 30 m² arası yüzey kaplanabilir.
AET Grup üretimi kalıp yağ çeşitleri hakkında daha geniş bilgi almak için https://www.aetgrup.com/iletisim bağlantısını ziyaret edebilirsiniz.